در هر ۱۰ دقیقه یک زن در جهان به علت خشونت خانگی کشته می‌شود
خانه همچنان ناامن‌ترین و خطرناک‌ترین محل برای زنان است؛ این تنها یکی از گزارش‌های سازمان ملل درباره وضعیت زنان در جهان است که نشان می‌دهد بیشترین خشونت‌های کلامی، جسمی، جنسی و حتی قتل زنان در خانه‌های خود آنها یا بستگانشان رخ می‌دهد؛ به طوری که بر اساس آمارهای هشداردهنده‌ی اخیر همین سازمان، در هر ۱۰ دقیقه یک زن در جهان به علت خشونت خانگی کشته می‌شود.
خشونت علیه زنان مسئله‌ایست که با توجه به فراگیری و اهمیتش از ۴۱ سال پیش تاکنون یک روز جهانی را در تقویم به خود اختصاص داده است؛ موضوعی که در تمام کشورهای دنیا مورد توجه ویژه قرار دارد و برای کاهش آن ابزارهای اجتماعی و قانونی بیشماری به کار گرفته می‌شود.
اعلامیه منع خشونت علیه زنان نخستین سازوکار بین‌المللی است که به معضل خشونت علیه زنان پرداخته و به عنوان چارچوبی بین‌المللی برای دستیابی به آرمان برابری جنسیتی؛ صلح؛ عدالت و نیز نهادهای مشارکتِ توانمند در دنیا ارائه شده است؛ لایحه‌ای که با وجود اعتبار جهانی در کشور ما از ۱۰ سال پیش تاکنون در دالان‌های قانونگذاری دست به دست می‌شود و در وضعیتی بلاتکلیف مانده و هنوز تصمیم‌سازان کشور اعتبار قانونی به آن نبخشیده‌اند.
نظر به اهمیت تسریع اعتباربخشی قانونی به چنین اعلامیه‌ای در ایران، موسسه به مهربانی، حامی آموزش ۸ هزار دانش‌آموز در معرض خطر ترک تحصیل، همزمان با روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان به نمایش مستندی با عنوان نفس دوم پرداخت؛ مستندی که ساخت آن ۷ سال به طول انجامیده و در حقیقت فریادیست برای صداهایی که شنیده نمی‌شوند.
با توجه به اهمیت نقش مادران در خانواده‌ها، به مهربانی با بیش از ۲ دهه فعالیت در حوزه خیر عمومی و آموزشی، علاوه بر شناسایی و حمایت از کودکان و نوجوانان در معرض خطر ترک تحصیل، با اجرای طرح یکپارچه‌ی مادران دانا و توانا در زمینه‌ی توانمندسازی، کارآفرینی و دستیابی به استقلال اقتصادی مادران این دانش‌آموزان نیز تلاش می‌کند و به همین منظور آموزشِ خودآگاهی و خودمراقبتی به مادران را گام نخست در تحقق سلامت خانواده و نسل پیش رو می‌داند و با برگزاری چنین محافلی، علاوه بر عمل به ماموریت اصلی خود که فراهم‌سازی بسترهای تحقق عدالت آموزشی است، درصدد آگاهی‌بخشی به جامعه و مادران، به عنوان مربیان اصلی این دانش‌آموزان، برمی‌آید؛ چرا که دانش‌آموز و مادر نه تنها دو مقوله‌ی جدا از هم نیستند، بلکه در تعاملی به شدت وابسته به هم قرار دارند.
این جلسه‌ی نمایش فیلم با حضور اندیشمندانی چون دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی برگزار شد و علاوه بر کنشگران اجتماعی و فعالان حقوق بشر، دکتر مصطفی معین نیز خانم دکتر طاها در این برنامه حضور داشتند.
پایان‌دهی به خشونت علیه زنان تا پایان ۲۰۳۰
دکتر طاها دانش‌آموخته دکتری حقوق کیفری و مدرس دانشگاه که با کمیسیون حقوق بشر اسلامی نیز همکاری می‌کند، با اشاره به اقداماتی که در کشور در خصوص منع خشونت علیه زنان انجام شده، گفت: خشونت علیه زنان تنها یک آسیب جسمی روحی روانی نیست، بلکه شکافی عمیق در عدالت و برابری ایجاد می‌کند و موضوعیست که کل جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
ایشان هشدار داد که خشونت علیه زنان از خانه تا محیط کار از خیابان تا فضای مجازی در سکوتی ناخوشایند در حال رشد است و به راستی دیگر این سکوت جایز نیست و باید اقداماتی انجام شود.
دکتر طاها با اشاره به فراگیر بودن و جهانی بودن موضوع خشونت علیه زنان، آن را خشونتی مبتنی بر جنسیت معرفی کرد که پیامدهای جسمی، روحی و روانی خاص خود را دارد و گفت: بنابر گزارش سازمان بهداشت جهانی، از هر سه زن یک زن تجربه ناخوشایند خشونت را در زندگی داشته است و این پدیده خاص یک جامعه و یک فرهنگ نیست و تمام ملل و کشورها با آن درگیرند و برای همین سازمان ملل از همان ابتدای تاسیس، حقوق زنان و منع خشونت علیه زنان را در دستور کار خود قرار داده است.
ایشان افزود: اعلامیه منع خشونت علیه زنان یک سند غیرالزام‌آور است و خود سازمان ملل، کمیساریای عالی حقوق بشر و نهاد زنان سازمان ملل نیز در حال تشکیل کارگروه‌هایی هستند تا یک سند حقوقی الزام‌آور تدوین کنند.
طاها یکی از ایرادات وارد به کنوانسیون منع تبعیض علیه زنان را نپرداختن به موضوع خشونت علیه زنان دانست و افزود: نظریه‌هایی در تکمیل این بحث از طرف کمیته منع تبعیض نژادی وجود دارد که کشورها را تشویق می‌کند تا هنگام مطرح کردن موضوع تبعیض به موضوع خشونت هم بپردازند اما با رفع نگرانی خشونت علیه زنان همراه نبوده است و در سطح بین‌المللی نیز تلاش می‌شود کنوانسیون منع خشونت علیه زنان تصویب شود اما خیلی تسریع نمی‌شود؛ چرا که در سطح بین‌المللی نیز تنوعی از کشورها و ملل مختلف را داریم و اجماع این مسئله کار راحتی نیست که در عین جهان‌شمول بودن، قضیه نسبیت‌گرایی فرهنگی نیز مورد توجه باشد؛ چراکه اگر قرار است سندی تصویب شود باید با اجماع جهانی همراه شود تا همه بتوانند آن را تصویب کنند.
دکتر طاها افزود: سازمان ملل به کشورها توصیه کرده که حتما قانون خاص در زمینه‌ی منع خشونت علیه زنان داشته باشند و حتی اقدام به ارائه‌ی مدل‌ها و نمونه‌های قانونگذاری به کشورها کرده است. کشورهای مختلفی در سطح دنیا قوانین خاصی در این زمینه دارند اما متاسفانه در ایران قانون خاص مربوط به منع خشونت علیه زنان وجود ندارد و در بیش از یک دهه تلاش‌هایی صورت گرفته و یک متن پیش‌نویش تهیه شده که در دولت‌های مختلف تغییرات عمده‌ای از نظر محتوا و عنوان بر آن اعمال شده اما به رغم اینکه در سطح کلان و رهبری نیز بر تصویب این قانون تاکید شده، هنوز شاهد تصویب آن نیستیم و این خود نشان از یک سری نگرانی‌ها دارد که در بین تفکرات و دیدگاه‌های مختلف جامعه وجود دارد اما آنچه مهم است باید وفاق ملی در بین ملت‌های مختلف صورت بگیرد و به سمت تصویب این سند برویم.
ایشان گفت: گرچه لایحۀ منع خشونت هم سند کاملی نیست اما تصویب آن می‌تواند قدم مثبتی باشد و این آخر راه نیست و راه‌های دیگری هم حتما باید باشد.
دکتر طاها با تاکید بر اهمیت امر آموزش در سطح فرهنگسازی و اصلاح عرف‌ها و سنن صدمه‌آمیزی که در مورد زنان وجود دارد، گفت: با وجود تصویب یک قانون مدون، باز جای نگرانی باقیست و باز هم خلاهایی در سطح فرهنگ و باورهای سنتی در راستای اجرایی کردن این اسناد وجود دارد.
این استاد دانشگاه و همکار سازمان حقوق بشر اسلامی با اشاره به اهمیت پایان‌دهی به خشونت علیه زنان تا پایان سال ۲۰۳۰ آن را شعار امسال سازمان ملل اعلام کرد و گفت:دنیا را نارنجی کنیم که نشانیست از امید و امید به آینده‌ای بهتر.
تحصیلکرده‌ها باید به درد مردم بپردازند
دکتر مصطفی معین نیز در این جلسه به ایراد سخنانی پرداخت و گفت: خشونت علیه زنان فاجعه‌ایست که در هر خانه‌ای ممکن است رخ بدهد و با تمام ظرفیت‌ها باید این مستند نمایش داده شود تا با افزایش آگاهی، حس مسئولیت اجتماعی و حس انسانی نیز تقویت شود.
ایشان با اشاره به اهمیت وجود نهادهای مدنی در کشورهای جهان سوم، آنها را نهادهایی غیردولتی و غیرانتفاعی معرفی کرد که به صورت داوطلبانه، بیطرفانه و با رویکردی علمی فعالیت می‌کنند و فرصتی برای هم‌اندیشی درباره حل مسائل جامعه فراهم می‌سازند.
ایشان در اهمیت حضور نهادهای مدنی گفت: در کشورهای اسکاندیناوی از هر سه نفر یک نفر در نهادهای مدنی فعالیت داوطلبانه دارد و در برخی کشورها مثل کانادا ۴۰ درصد مردم به طور مستقیم در نهادهای مدنی مشارکت دارند اما این رویکرد حتی در میان نخبگان ما هم ضعیف است چه برسد به توده‌ی مردم؛ در حالی که حس مسئولیت در میان نخبگان باید تقویت شود و مردم خود باید به فکر خود باشند و منتظر دولت‌ها نباشند؛ به خصوص تحصیلکرده‌ها که مسئولیتی مضاعف دارند و باید پاسخگوی خود و وجدان خود باشند و به درد مردم خود بپردازند.
در پایان این جلسه نمایش فیلم، دکتر جواد حیدری با اشاره به اهمیت جایگاه جان رالز به عنوان یکی از مهم‌ترین متفکران در غرب، که حدود ۵۰ سال به مسئله‌ی عدالت اجتماعی پرداخت و عدالت را به عنوان مهم‌ترین و بزرگترین فضیلت بشری مورد توجه قرار داد، گفت: اکثر ظلم‌ها در حق زنان را به علت نبودِ عدالت اجتماعی در ساختارهای جامعه روی می‌دهد؛ هر چه ساختارهای جامعه (اجتماعی- اقتصادی و سیاسی) عادلانه‌تر باشد، زنان وضعیت بهتری می‌یابند؛ در این میان آموزش و بهداشت به عنوان دو مقوله‌ای که دورنمای زندگی انسان‌ها را شکل می‌دهند، عادلانه بودنشان مورد تاکید است و اگر ما بتوانیم جامعه عادلانه‌ای شکل بدهیم که در آن مردان رویِ نگاه کردن به زنان را داشته باشند، آن جامعه عادلانه خواهد بود. جان رالز در آمریکای قرن بیستم می‌گفت: جامعه‌ای وجود ندارد که من رویم بشود که به زنان و فقرا نگاه کنم.
