موضوع روز جهانی سوادآموزی :
“سوادآموزی با هدف کاهش شکاف دیجیتالی”
روز بین المللی سوادآموزی، 8 سپتامبر، که اولین بار از سوی یونسکو در سال 1967 تعیین و نامگذاری شد، به منظور آگاهی بخشی، اهمیت سواد را هر ساله به تمام کشورها و فرهنگ ها گوشزد می کند.
در حال حاضر بیش از 775 میلیون بزرگسال در سراسر جهان با کم سوادی و بی سوادی دست و پنجه نرم می کنند که دو سوم این تعداد را زنان تشکیل می دهند. بزرگداشت روز جهانی سوادآموزی راه هوشمندانه ای برای افزایش آگاهی از ارزش سوادآموزی، و تشویق کودکان و بزرگسالان به توسعه مهارت های سوادآموزی است.
اما متاسفانه از سال 2019 در حالی به استقبال روز جهانی سوادآموزی رفته ایم که پاندمی کرونا سیستم های آموزشی رایج را دستخوش تحولات اساسی نموده است. امسال، یعنی سال 2021، بحث درباره سوادآموزی به مراتب از اهمیت بیشتری برخوردار است چرا که بحران کرونا هزاران مدرسه را در سراسر جهان به تعطیلی کشانده و بسیاری از دوره های آموزشی و کلاس های بزرگسالان را به حالت تعلیق درآورده است.
بحران کووید 19، یادگیری و آموزش کودکان، نوجوانان و جوانان را در مقیاسی بی سابقه دچار اختلال نموده و نابرابری های آموزشی را در دسترسی به فرصت های آموزشی افزایش داده است. لذا یونسکو امسال موضوع این روز جهانی را به “کاهش شکاف دیجیتالی” اختصاص داده است.
در حالی که هنوز در بسیاری از برنامه های ملی ابتدایی، سواد جوانان و بزرگسالان مورد توجه قرار نگرفته است، بحران کرونا بسیاری از برنامه های سوادآموزی را به چالش کشیده و به ناچار شیوه های سنتی و معمول را متوقف کرده است. طی این بحران جهانی، جهت دستیابی به روش های جایگزین، شامل آموزش از راه دور و آموزش های غیرحضوری، تلاش هایی صورت گرفت تا از تداوم آموزش اطمینان حاصل شود.
سواد ابزاری قدرتمند برای ریشه کنی فقر
سواد تنها به معنای تحصیل نیست، بلکه ابزاری منحصر به فرد و قدرتمند برای ریشه کنی فقر و پیشرفت اجتماعی و انسانی جامعه بشری است. با این همه، دسترسی به فرصت های برابر سوادآموزی به طور یکسان میان افراد توزیع نشده است. تغییر سریع روش های پیشین به آموزش از راه دور، شکاف دیجیتالی را ایجاد و از لحاظ امکانات زیرساختی و توانایی تعامل با تکنولوژی، و هم چنین عدم تساوی در سایر خدمات، گزینه های آموزشی را محدود ساخته است.
می توان گفت پاندمی کرونا یادآور اهمیت حیاتی سواد بود. سواد ورای اهمیت ذاتی که به عنوان بخشی از حق آموزش دارد، افراد را قدرتمند کرده و زندگی آنان را با افزایش توانمندی های شان برای انتخاب یک زندگی ارزشمند بهبود می بخشد.
هم چنین سوادآموزی عامل محرکی برای توسعه پایدار محسوب می شود. همان گونه که در توسعه پایدار تعریف شده است، سوادآموزی بخش جدایی ناپذیر آموزش و یادگیری مادام العمری است که بر اساس انسان گرایی بنا شده است. بنابراین، سوادآموزی اساس بهبود بحران کووید 19 است.
موضوع روز جهانی سوادآموزی 2021 با تمرکز ویژه بر تعامل سواد و مهارت های دیجیتالی ضروری برای جوانان و بزرگسالان بی سواد، کشف خواهد کرد که چگونه سواد می تواند به ساختن اساسی محکم برای بهبود انسان محور کمک کند.
این موضوع هم چنین نشان خواهد داد چه چیزی سوادآموزی توانمندی دیجیتالی را فراگیر و معنادار می کند تا هیچ کس از این جریان عقب نماند. بنابراین، موضوع روز جهانی سوادآموزی 2021 فرصتی خواهد بود تا بتوان آموزش و یادگیری سواد در آینده را در بافت همه گیری کرونا و ورای آن دوباره تصویرسازی کرد.
روز جهانی سوادآموزی 2021 بر آموزش و یادگیری سواد طی بحران کووید 19 و ورای آن متمرکز شده است. این تمرکز بر نقش مربیان و تغییر روش های تدریس قرار گرفته است. به بیان دیگر، امسال این مناسبت بیش از هر زمان دیگری به معلمان و چالش های سوادآموزی که کووید 19 با خود به ارمغان آورده است، و اتخاذ رویکردهای آینده تدریس مرتبط است.
هنوز معلوم نیست تاثیر بلندمدت این شرایط بر سوادآموزی چه خواهد بود اما آنچه بدیهی است این است که توجه به مهارت های سواد آموزی و تشویق کودکان و بزرگسالان به این امر بیش از هر زمان دیگری حائز اهمیت است.
تفاهم نامه طرح آبا (آشتی با آموزش) راهکاری موثر برای کاهش شکاف آموزشی
با آگاهی از اهمیت سواد و سوادآموزی، اساس کار موسسه خیریه دارالاکرام از آغاز فعالیت(1380) تاکنون بر محور حمایت از تحصیل کودکان، نوجوانان و جوانان کم برخورداری قرار گرفته است که در اقصا نقاط کشور در خانواده های کم برخوردار و آسیب پذیر از جوانب مختلف اعم از اقتصادی، فرهنگی، تحصیلی، آموزشی، بهداشتی و…. زندگی می کنند.
همزمان با ارائه بورسیه تحصیلی به دانش آموزان که از سوی حامیان تامین می شود، خدمات پنج گانه آموزشی، فرهنگی، درمانی_بهداشتی، روانشناسی و مددکاری، و کارآفرینی و اشتغال زایی نیز که با حمایت های بانیان تامین مالی می شود، به این دانش آموزان و خانواده های شان ارائه می شود. مادران کم سواد و بی سواد سرپرست خانوار نیز طی شرکت در کلاس های نهضت سوادآموزی که امکان آن را دارالاکرام با تعامل و همکاری با این سازمان فراهم کرده است، با سواد و فارغ التحصیل می شوند که برای یافتن شغلی مناسب می تواند بسیار موثر واقع شود و در زندگی این مادران و فرزندان شان تغییرات چشمگیر ایجاد کند. به طور مثال، در شعبه قم دارالاکرام تاکنون 93 مادر سرپرست خانوار در کلاس های سوادآموزی نهضت شرکت کرده و موفق به اخذ مدرک شده اند.
اما در بحران کرونا و تغییرات ناگزیر روش های سنتی و سیستم های آموزشی، به دلیل شکاف های دیجیتالی، مشکلات این دانش آموزان بیش از پیش خود را نمایان کرد و این قشر سختی مضاعفی را برای ادامه تحصیل باید تحمل می کرد که این امر می توانست برای بسیاری از آنها بسیار نومید کننده و دلسرد کننده باشد.
لذا با هدف گذاری مناسب، دارالاکرام توانست از ترک تحصیل دانش آموزان خود در دورافتاده ترین مناطق کشور جلوگیری نماید. دعوت از خیرین برای تامین تجهیزات الکترونیک و آموزش از راه دور برای این دانش آموزان طی راه اندازی کمپین “مدرسه برای همه”، انعقاد تفاهم نامه طرح آبا جهت برگزاری و تجهیز کلاس های آنلاین با هدف همکاری با وزارت آموزش و پرورش ، تعامل با وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات جهت برخورداری از برخی خدمات الکترونیک، از جمله مهم ترین اقدامات دارالاکرام در زمینه کاهش شکاف دیجیتالی محسوب می گردد.
این روند هم چنان با توجه به شرایط ویژه آموزش ادامه خواهد داشت تا هیچ یک از این دانش آموزان به دلیل عدم دسترسی به امکانات و تجهیزات هوشمند و دیجیتالی مجبور به ترک تحصیل نشوند.
