گرامیداشت روز جهانی مبارزه با کار کودک
روز جهانی مبارزه با کار کودکان هر ساله در تاریخ ۲۳ خرداد (۱۲ ژوئن) برگزار می‌شود. این روز فرصتی است تا بار دیگر بر اهمیت مبارزه با کار کودکان و اجرای تعهدات بین‌المللی در این زمینه تأکید کنیم. شعار تعیین شده برای سال ۲۰۲۴ نیز در همین راستا است: «بیایید به تعهدات خود عمل کنیم: به کار کودکان پایان دهیم».
متأسفانه هنوز میلیون‌ها کودک در سراسر جهان به دلایل مختلف به‌ناچار مجبور به انجام کارهای سخت و طاقت‌فرسا هستند.
این موضوع نه‌تنها به‌سلامت جسمی و روحی آنان آسیب می‌رساند، بلکه مانع از دسترسی آنها به حقوق اساسی همچون آموزش نیز می‌شود؛ بنابراین، لازم است همه بخش‌های جامعه – دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی، کارفرمایان و شهروندان – در این راه متحد شوند و به تعهدات خود در قبال کودکان جامه عمل بپوشانند.
بیشتر بدانید: آشنایی با خیریه دارالاکرام و هدف این موسسه
پیشینه روز جهانی مبارزه با کار کودک
سازمان بین‌المللی کار (ILO) و بدنه سازمان ملل متحد، نهادهایی که مسئولیت تنظیم و مدیریت دنیای کار را بر عهده دارند، در سال ۲۰۰۲ تصمیم گرفتند تا روز جهانی مبارزه با کار کودکان را به‌عنوان یک روز ثابت در تقویم تعیین کنند. هدف از این اقدام، برانگیختن توجه و تلاش همگانی در راستای مبارزه با این معضل بود.
در این روز، دولت‌ها، نهادهای محلی، جامعه مدنی و بین‌المللی، کارگران و کارفرمایان گرد هم می‌آیند تا مشکل کار کودکان را مطرح کرده و راه‌حل‌هایی برای آن ارائه دهند. این اقدامات نشان‌دهنده اهمیت این موضوع و نیاز به همکاری همه بخش‌های جامعه برای رفع آن است.
همچنین بر اساس آمارهای سازمان بین‌المللی کار (ILO)، صدها میلیون کودک در سراسر جهان مجبور به کار هستند و از امکانات اساسی همچون آموزش، بهداشت، تفریح و آزادی‌های اولیه محروم هستند.
بدتر از آن، بیش از نیمی از این کودکان به شکل‌های وخیم‌تر کار کودکان اشتغال دارند، مانند کار در محیط‌های خطرناک، بردگی، قاچاق مواد مخدر و تن‌فروشی، و حتی درگیری در جنگ‌های مسلحانه.
حمایت از کمپین: امور پشتیبانی دانش آموزان ۱۴۰۳
تعریف کار کودک در نظام بین‌المللی
در پی پیشرفت اجتماعی و اقتصادی جوامع مختلف، موضوع «کار کودک» همچنان یکی از چالش‌های مهم و پیچیده‌ای است که جامعه جهانی با آن روبرو است. کار کودک، فعالیتی است که کودکان، به دلیل سن و شرایط خاص خود، قادر به انجام آن نیستند و ممنوع شناخته می‌شود.
امروزه، بیش از ۲۱۵ میلیون کودک در سطح جهان، به کار مشغول‌اند که این امر موجب محرومیت آنان از آموزش، بازی و مراقبت‌های لازم می‌شود. بسیاری از این کودکان، در معرض بدترین اشکال کار کودک، از جمله کار در محیط‌های خطرناک، برده‌داری یا کار اجباری، فعالیت‌های غیرقانونی و مشارکت در مخاصمات مسلحانه قرار دارند.
برای مبارزه با این معضل، نظام بین‌المللی، تعاریف و استانداردهایی را تعیین کرده است که کار کودک را ممنوع اعلام می‌کند. این تلاش‌ها باید با همکاری و همراهی جامعه جهانی ادامه یابد تا بتوان به محو کامل این پدیده دست‌یافت و حقوق کودکان را در سراسر جهان تضمین نمود.
عوامل مؤثر بر کار کودک
عوامل متعددی بر پدیده کار کودکان تأثیرگذار هستند. بر اساس متن ارائه شده، می‌توان به برخی از این عوامل اشاره کرد:
۱. ساختار خانواده:
وضعیت خانواده و نحوه عملکرد آن می‌تواند بر تصمیم کودکان برای ورود به بازار کار تأثیرگذار باشد.
۲. شرایط نامناسب اقتصادی:
شرایط اقتصادی نامناسب خانواده‌ها و فقر، یکی از عوامل اصلی در سوق‌دادن کودکان به بازار کار است.
۳. تغییرات اقتصادی ناگهانی:
تحولات اقتصادی ناشی از شرایطی مانند جنگ، موجب می‌شود تا خانواده‌ها برای کسب درآمد بیشتر، کودکان خود را به کشورهای همسایه اعزام کنند.
۴. هزینه تحصیل و نظام آموزشی نادرست:
هزینه‌های بالای تحصیل و همچنین ناکارآمدی نظام آموزشی، از دیگر عوامل مؤثر بر افزایش کار کودکان است.
این عوامل پیچیده و متنوع نشان می‌دهد که مبارزه با پدیده کار کودکان، نیازمند رویکردی جامع و چندبعدی است. همکاری و هماهنگی بین نهادهای مختلف برای رفع این چالش ضروری به نظر می‌رسد.
اقدامات سازمان جهانی در روز جهانی مبارزه با کار کودک
سازمان جهانی کار طی چهار دهه اخیر، اقدامات گسترده‌ای را برای مقابله با پدیده کار کودک انجام داده است. علی‌رغم پیشرفت‌های مهم در این زمینه، چالش اصلی این سازمان، نحوه تعامل با نظام‌های ملی و حمایت از آنها برای محو قطعی کار کودک در سطح جهانی است.
برخی از مهم‌ترین اقدامات این سازمان شامل تلاش برای تصویب جهانی کنوانسیون‌های مربوطه، تمرکز بر راهبردها و برنامه‌های ملی جامع، توسعه مبارزه با عوامل ریشه‌ای کار کودک، تثبیت حداقل سن پذیرش برای استخدام و تعیین سن آموزش اجباری، توسعه امنیت و سلامت محیط کار برای کودکان، ارتقای نهادها و مکانیزم‌های نظارتی، توسعه مشارکت راهبردی در سطوح مختلف و انتقال رویه‌های مطلوب با نتایج پایدار است.
شعار روز جهانی مبارزه با کار کودکان
روز جهانی مبارزه با کار کودکان در سال ۲۰۲۴ با شعار «بیایید به تعهدات خود عمل کنیم: به کار کودکان پایان دهیم» برگزار می‌شود. سازمان بین‌المللی کار، متعهد به ارتقای شرایط کار ایمن و سالم برای همه کودکان، به‌ویژه آنهایی که با خطر کار کودکان مواجه هستند، است. این سازمان با دولت‌ها، کارفرمایان، جامعه مدنی و دیگر ذی‌نفعان همکاری می‌کند تا سیاست‌ها و برنامه‌هایی را توسعه و اجرا نماید که از گذار به کار ایمن و سالم برای کودکان حمایت کنند. این شعار، تأکید بر عمل به تعهدات برای پایان‌دادن به کار کودکان و انجام اقدامات عملی در این راستا است.
