موسسه خیریه چیست
موسسه خیریه به نوعی کسب و کار گفته می شود که اغلب در قالب نهادی مردمی و غیرانتفاعی و با مشارکت های مردمی، جهت رفع نیازها و معضلات اجتماعی در زمینه های مختلف اعم از بهداشت و درمان، معیشت، و آموزش، به گروه ها و اقشار آسیب پذیری چون فاقد سرپرست، بدسرپرست، زنان سرپرست خانوار، معلولین، معتادان و مواردی از این قبیل رسیدگی کرده و به طور کلی در زمینه کمک های بشردوستانه و خیرخواهانه به فعالیت می پردازد.
اهداف موسسات خیریه
محور فعالیت های هر موسسه خیریه بنابر اهداف خاص آن شکل می گیرد. قوانین و مفاد مالیاتی مربوط به خیریه ها نیز مطابق با قوانین متفاوت هر کشور، متغیر است. موسسات خیریه طبق ماموریت های از پیش تعیین شده خود قادر به فعالیت در حدود اختیاراتی هستند که در چارچوب قوانین تیین می شود. مجوز فعالیت نیز بر اساس همین قوانین برای موسسات خیریه صادر می شود. پیشنهاد جهت مطالعه بیشتر: تفاوت دارالاکرام با دیگر موسسات خیریه
انواع موسسات خیریه
موسسات خیریه به دو دسته عمده غیرانتفاعی(خصوصی) و دولتی تقسیم می شوند. اساس فعالیت های این دو نوع موسسه تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد و دلیل این تقسیم بندی و نامگذاری را در نحوه تامین منابع مالی آن موسسات باید جست و جو کرد.
به بیان دیگر، در موسسات خصوصی منابع مالی از طریق مشارکت های مردمی و نیازهای مالی از طریق اسپانسرها( یا همان بانیان) که می تواند یک فرد حقیقی یا حقوقی باشد تامین می شود. این موسسات با استفاده از این منابع مالی به فعالیت های خود ادامه می دهند. در موسسات خصوصی، اغلب جامعه هدف مشخص تر و محدودتر است.
در موسسات خیریه دولتی، پشتوانه مالی اصلی دولت است اما در بعضی موارد نیز مردم و سایر موسسات خصوصی نیز به این موسسات دولتی حمایت می کنند. برخلاف موسسات خصوصی، اغلب موسسات خیریه دولتی با جامعه وسیع تری سروکار داشته و سعی در کمک و حل مشکلات عموم مردم دارند.
دسته بندی حوزه فعالیت موسسات خیریه
- تامین هزینه های درمانی نیازمندان
- تامین معاش و درآمد ماهانه خانواده های نیازمند
- تامین و توزیع بسته های حمایتی شامل خوراک و پوشاک
- تامین هزینه های کودکان فاقد سرپرست موثر
- تامین هزینه های تحصیلی کودکان فاقد سرپرست
- حمایت مالی از کودکان کار
- تامین وام های بدون بهره (قرض الحسنه)
- کمک به مردم آسیب دیده در بلایای طبیعی و بحران های مالی
- کمک به معلولان و سالمندان
- کمک به معتادان و افراد بی خانمان
موسسات خیریه به تفکیک زمینه فعالیت
1- موسسات خیریه فعال در حوزه بهداشت و درمان:
این موسسات در قالب مراکز درمانی فعالیت می کنند که می تواند در قالب یک درمانگاه یا بیمارستان باشد.
2- موسسات خیریه توزیع کننده پول و کالا:
این موسسات خیریه در زمینه جمع آوری کمک های نقدی و غیرنقدی خیرین و سپس توزیع آن میان نیازمندان شناسایی شده فعالیت می کنند.
3- موسسات خیریه عمرانی:
موسسات خیریه ای که در زمینه ساخت مدرسه و سرپناه برای اقشار آسیب پذیر فعالیت می کنند.
4- موسسات خیریه سرپرستی و نگهداری:
موسسات خیریه ای که از افراد بی سرپرست، سالمندان، کم توانان و ناتوانان جسمی -حرکتی و ذهنی نگهداری می کنند.
5- موسسات خیریه آموزشی:
این موسسات خیریه در زمینه آموزش افراد محروم جامعه فعالیت می کنند. موسسات سوادآموزی، موسسات آموزش معلولین و ناتوانان ذهنی و موسسات مشاوره ای از جمله این موسسات هستند.
6- موسسات خیریه پژوهشی:
به عنوان نمونه موسسه تحقیقات سرطان با تحقیق بر درمان بیماری سرطان و تولید داروهای ارزان قیمت برای معالجه این بیماری، از جمله این موسسات است که رفع نیازهای درمانی افراد محروم کمک می نماید.
7- موسسات خیریه خدمات مشاوره :
این موسسات خیریه در حوزه های حقوق خانواده، تحصیل و آموزش، شغل، درمانی و تربیتی به افراد محروم خدمات مشاوره ای ارائه می دهند.
8- موسسات خیریه توان یابی و بازپروری:
موسسات توان یابی معلولین جسمی -حرکتی، یا موسسات بازپروری معتادان از جمله این موسسات هستند.
وظایف موسسات خیریه
دامنه فعالیت و حیطه وظایف این موسسات در زمینه کمک به نیازمندان بسیار گسترده است که دلیل آن نیز به گستردگی مشکلات و معضلات اجتماعی موجود در جامعه باز می گردد. صرف نظر از این که علل و عوامل مشکلات جامعه فقر و بیکاری یا سایر عوامل اجتماعی و فرهنگی باشد، در هر جامعه اقشار آسیب پذیر تحت هر شرایطی نیاز به کمک و حمایت دارند.
خانواده های کم درآمد، بی سرپرست یا بدسرپرست، خانوارهای زن سرپرست، خانواده های دارای سرپرست بیمار یا کم توان، سرپرست خانواده های ورشکسته و مالباخته، کودکان کار و خیابان، بی خانمان ها و بسیاری موارد مشابه از جمله اقشار آسیب پذیری محسوب می شوند که برای تامین معیشت، هزینه های درمان، تحصیل و سایر هزینه های ضروری و مایحتاج زندگی نیاز به کمک و حمایت موسسات خیریه دارند.
در صورت عدم حمایت از این اقشار، علاوه بر بغرنج شدن و ناگوارتر شدن شرایط، آسیب های جدی و جبران ناپذیری نیز بر جامعه وارد می شود و جامعه را طبقاتی و بالطبع دچار معضلات جدی می کند. بروز مشکلات روحی روانی حاصل از مشکلات فوق مانند سرخوردگی، یاس و نومیدی، خشم و نفرت، از یک سو منجر به بزه و جرایم و مفاسد اخلاقی و خودکشی و سایر معضلات فردی می شود و از سوی دیگر افراد جامعه را نیز با کاهش امنیت اقتصادی، امنیت اجتماعی، و سایر مشکلات به چالش می کشد و آنها را درگیر می کند.
کمک به ارتقا و توسعه جامعه با ایجاد رفاه نسبی برای عموم جامعه با ارائه خدمات اجتماعی، ارتقای امنیت عمومی و دفاع از حقوق مادی و معنوی اقشار آسیب پذیر و کم توان از جمله مهم ترین تاثیرات موسسات خیریه است. اینجاست که اهمیت و ضرورت عملکرد خیریه ها به ویژه خیریه های غیرانتفاعی که با مشارکت های مردمی و کمک های داوطلبانه نیکوکاران در رفع بخشی از این مشکلات می کوشند بخوبی رخ می نماید و برجسته می شود.
آشنایی با موسسات خیریه برتر در کشور
انتخاب از میان فهرست موسسات خیریه فعال در کشور در زمینه های مختلف اجتماعی، تحصیلی، فرهنگی، آموزشی، درمانی و غیره کار آسانی نیست اما شاید بتوان در این یادداشت به چند مورد از موسسات خیریه که از حُسن شهرت برخوردارند اشاره مختصری نمود.
موسسه خیریه محک(حمایت از کودکان سرطانی)
موسسه محک به عنوان یکی از برترین موسسات خیریه کشور در زمینه حمایت از کودکان مبتلا به سرطان فعالیت داشته و برندی بسیار موفق محسوب می شود. جالب است بدانید که ایده تاسیس و راه اندازی موسسه خیریه محک، توسط بنیان گذار آن سعیده قدس و از ابتلای فرزندش به بیماری سرطان سرچشمه گرفته است.
بر اساس آخرین آمار، محک حامی بیش از 30 هزار کودک و نوزاد مبتلا به بیماری سرطان بوده است. خوشبختانه حمایت موسسه محک از کودکان مبتلا به سرطان، با همیاری مردم ایران پیوسته در حال افزایش است. موسسه خیریه محک از یک بیمارستان کاملا تخصصی جهت درمان سرطان کودکان برخوردار است که مساحت آن بیش از 18000 متر مربع است. موسسه محک مجری تعداد زیادی از پروژه تحقیقاتی در زمینه درمان سرطان کودکان بوده و با شرکت های درمانی و تحقیقاتی بسیار معتبری همکاری می کند.
موسسه بهنام دهش پور (حمایت از بیماران سرطانی)
موسسه خیریه بهنام دهش پور یکی دیگر از موسسات خیریه کشور است که در زمینه درمان بیماری سرطان فعالیت دارد. داستان تاسیس این موسسه بسیار تامل برانگیز است. موسس و بنیان گذار این موسسه، بهنام دهش پور، در سن 17 سالگی به بیماری سرطان مبتلا شد. وی بدون در نظر گرفتن شرایط سخت بیماری اش، 4 سال پس از ابتلا به سرطان، در سال 1374 اقدام به راه اندازی یک بازارچه امور خیریه نمود.
متاسفانه پزشکان موفق به درمان بیماری وی نشدند و بالاخره این بیماری او را از پای درآورد. پس از درگذشت بهنام دهش پور، خانواده و دوستانش راه وی را ادامه دادند و موسسه خیریه ای را در زمینه حمایت از افراد مبتلا به سرطان به نام وی تاسیس نمودند.
موسسه خیریه زنجیره امید(خدمات درمانی برای کودکان)
موسسه خیریه زنجیره امید در تیرماه سال 1386 با هدف ارائه خدمات درمانی به کودکان نیازمند و کم برخوردار تاسیس شد. حوزه فعالیت موسسه زنجیره امید، یاری رساندن به کودکان کمتر از 18 سال است که به بیماری های قلبی و مشکلات ارتوپدی مبتلا هستند. لازم به ذکر است که موسسه خیریه زنجیره امید با موسسه ای همنام خود در فرانسه همکاری دارد.
موسسه خیریه زنجیره امید، با شعار “بر چهره کودکی اش طرح لبخندی بکشیم” به فعالیت می پردازد. فعالیت این موسسه به طور کلی به سه دسته فعالیت های درمانی، ساختاری و آموزشی – پزشکی تقسیم می شود. موسسه زنجیره امید از زمان تاسیس تاکنون به بیش از ده هزار کودک مبتلا یاری رسانده و آنها را تحت حمایت قرار داده است.
انجمن ام اس ایران (حمایت از بیماران ام اس)
انجمن مولتی پل اسکلروز ایران که به نام انجمن ام اس ایران نیز شناخته می شود، موسسه خیریه ای است که در زمینه یاری رسانی و حمایت از بیماران ام اس فعالیت دارد. انجمن ام اس ایران در اسفندماه 1378 فعالیت خود را به طور رسمی آغاز کرد و تاکنون به صورت پیوسته فعالیت خود را ادامه داده است.
انجمن ام اس ایران با همکاری گروهی از پزشکان متخصص، بیماران، خانواده بیماران و خیّرین به فعالیت خود ادامه می دهد. هزینه های درمانی و تحقیقاتی انجمن ام اس ایران از طریق مشارکت داوطلبانه خیرین، برخی مسئولان کشور و مردم تامین می شود. حاصل حمایت های مردمی و فعالیت های این موسسه خیریه، شناسایی و تحت حمایت قرار گرفتن بیش از 20 هزار بیمار ام اس در سراسر ایران است.
موسسه خیریه دارالاکرام(حمایت از کودکان بازمانده از تحصیل)
موسسه خیریه دارالاکرام، نهاد مردمی مستقل، غیرانتفاعی با رویکردی فراسیاسی و فرامذهبی، به منظور مقابله با پدیده نامطلوب بازماندگی تحصیلی کودکان در سال 1380 پا به عرصه ظهور گذاشت. اینک پس از نزدیک به دو دهه فعالیت در این عرصه، این موسسه با برخورداری از 21 شعبه استانی در بیش از 60 شهر کشور، از دانش آموزان مستعد فاقد سرپرست موثر، از مقطع پیش دبستانی تا دانشگاه، با اهدا بورسیه تحصیلی حمایت می نماید.
در دارالاکرام با بهره گیری از یکی از مجهزترین سامانه های آنلاین کشوری، سامانه آنلاین به مهربانی، تاکنون بیش از 4200 دانش آموز در سامانه به مهربانی ماهانه بورسیه دریافت می کنند و بیش از 5500 دانش آموز بورسیه دریافت نموده اند.
موسسه خیریه دارالاکرام با آگاهی از نقش و ضرورت آموزش در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی این دانش آموزان، بر حمایت تحصیلی از دانش آموزان همت گمارده است تا به نوبه خود در پیشرفت علمی، فرهنگی و اقتصادی این اقشار آسیب پذیر سهیم بوده و از سقوط جامعه به ورطه عقب ماندگی و توسعه نیافتگی در حد توان و مسئولیت اجتماعی خویش پیشگیری نماید.
خیریه دارالاکرام طبق اصل منشور اخلاقی خود، از انجام هرگونه فعالیت اقتصادی و سودآور منع شده و تنها با حمایت ها و مشارکت های مردمی توانسته است طی این سال ها جهت تحقق اهداف و رسالت اش که حمایت از کودکان بازمانده از تحصیل در سراسر کشور است، گام های موثری بردارد.
دارالاکرام به دلیل وظیفه شناسی، تعهد، صداقت، شفافیت و حفظ کرامت انسانی جامعه هدف مورد وثوق نیکوکاران کشور قرار گرفته و توانسته است جمعی از یاران نیکوکار را در حوزه های مختلف اعم از حامی، همیار، بانی و مددکار گرد هم آورد و در سراسر کشور به ویژه در مناطق دورافتاده و کم برخوردار این دانش آموزان و خانواده های شان را مورد حمایت های چندگانه شامل خدمات درمانی، آموزشی، مددکاری، فرهنگی و اشتغال و کارآفرینی قرار دهد.
در صورت حمایت نکردن از دانش آموزان کم بضاعت، علی رغم برخورداری از استعداد، علاقه مندی و انگیزه تحصیل، آنها تنها به دلیل کمبودهای اقتصادی خانواده، ناگزیر از فضای امن مدرسه دل کنده و برای کار به خیابان های ناامن روی می آورند و هم چون سایر کودکان کار، در معرض انواع بیماری ها و آسیب های روحی و جسمی اعم از اعتیاد و بزهکاری قرار خواهند گرفت. این امر نه تنها به این اقشار آسیب پذیر که به امنیت جامعه آسیب های جدی وارد می سازد.
پس همین امروز اقدام کنیم….
پیشنهاد جهت مطالعه بیشتر: تفاوت دارالاکرام با دیگر موسسات خیریه
